Burn-out door Trauma

Het helen van een ontregeld zenuwstelsel met behulp van De Polyvagaal Theorie.

Kleine mij :-D Mijn trauma therapeut adviseerde me een foto van mezelf als klein meisje op mijn nachtkastje te zetten en er regelmatig naar te kijken. Om compassie voor haar te voelen en te beseffen dat ik nu degene ben die voor haar mag zorgen.

Ik schrijf in dit stuk onder andere over een gebeurtenis die impact heeft gehad op mij als kind en daarmee nu nog op mij als volwassene.

Daarbij vind ik het belangrijk te erkennen en te benoemen dat mijn ouders hun best hebben gedaan op hun manier, met alles wat zij weer meegekregen hebben vanuit hun jeugd. Er is niemand schuldig aan niets. Het is gegaan zoals het is gegaan.

Mijn ouders komen samen in mij en ik mag mijn eigen trauma, dat van hen en van de generaties voor hen, helen in dit moment. En hoe pijnlijk ook, voor mij en soms ook voor hen, is dit precies hoe het moet zijn.

“Er zit trauma onder vrijwel alles wat chronisch is” - Jan Bommerez

Trauma?

Het afgelopen jaar kwamen de woorden ‘trauma’ en ‘zenuwstelsel’ steeds meer voor op mijn Instagram Feed. Bij jullie ook? Of komt het door de healing funnel waar ik volop in zit? ;-)

Ook kwam het steeds meer ter sprake in bijvoorbeeld podcasts en als ik met mensen sprak over mijn proces. Kennis over ons zenuwstelsel bereikt gelukkig een steeds breder publiek.  

Elke keer als ik iets hoorde of las over het zenuwstelsel en dan vooral over het ontregelde zenuwstelsel dacht ik: Wooow! Dat lijkt wel over mij en mijn klachten te gaan! Maar echt veel wist ik er eigenlijk nog niet van.

Tot afgelopen zomer iemand mij de online cursus aanraadde van Jan Bommerez: Jeugdtrauma.

Ik besloot de cursus te gaan doen en er ging weer een wereld voor me open! Het blijkt de wetenschappelijke onderbouwing te zijn van hetgeen ik in mijn lichaam voel...

Wat is trauma eigenlijk?

Mooie Post van The Holistic Psychologist

Ontelbare chronisch psychische en lichamelijke klachten blijken voort te vloeien uit een gedisreguleerd zenuwstelsel door trauma uit onze (vroege) kindertijd.

Waarbij ‘trauma’ niet inhoud dat je per sé hele ernstige en heftige dingen meegemaakt hoeft te hebben. Maar wel dat het voor jou zo ‘overbelastend’ is geweest dat je regelmatig en soms langdurig van je overlevingsreacties gebruik hebt moeten maken. Met andere woorden: je zenuwstelsel kwam vaak in fight, flight of freeze.

Omdat je als kind geleerd hebt op deze overlevingsmechanismen terug te vallen uit zelfbescherming, doe je dat als volwassene vaak nog steeds. Of althans, dit doe jij niet bewust, je autonome zenuwstelsel doet dit automatisch voor jou. Terwijl dat in dit moment eigenlijk niet meer nodig is. En dan kan er een moment komen waarbij dit keer op keer zo veel energie vraagt dat je lichaam dat niet meer volhoudt en je totaal instort. Zoals bij mij gebeurd is…

En er zijn tal van andere klachten die hierin hun oorsprong vinden.

Therapie

Via Rebalancing therapie (combinatie van verschillende therapievormen i.c.m. lichaamswerk) in mijn eerste burn-out jaren heb ik al heel wat geleerd over mijn vroegere trauma’s waarvan ik altijd dacht dat ik ze niet had. Mijn jeugd was toch heel bevoorrecht?

Zo dacht ik erover aan de start van therapie… Maar keer op keer ging mijn therapeut terug naar mijn jeugd en duwde ze mij met mijn neus en hart op alle pijnlijke plekken en vooral op het gevoel dat daarbij omhoogkwam. Ze zorgde ervoor dat ik er, ondanks al mijn mooie overlevingsmechanismen, niet omheen kon. Het wel aan moest kijken en moest doorvoelen.

Met name de vechtscheiding van mijn ouders toen ik 7 was, de narigheid die daaruit voortvloeide in de jaren daarna en het effect van de onbewuste overlevingspatronen van mijn ouders op mij als kind, hebben een veel grotere impact op mij gehad dan ik me tot dan toe bewust van was.

Oef, wat was dat pijnlijk. Keer op keer stelde we mijn familiesysteem met houten poppetjes op en heb ik zo ontzettend vaak verscheurend gehuild na elke realisatie van mijn onderdrukte (kind)pijn.

Mijn jeugd toch niet helemaal zo rooskleurig als dat ik erop terugkeek…

Volgens mij een herkenbaar besef en fenomeen voor velen die in therapie zijn geweest…?

Traumatherapie en het zenuwstelsel

Omdat ik inmiddels veel therapie heb gehad maar nog steeds lichamelijke klachten ervaar ben ik dankzij de online cursus gestart met trauma therapie bij een trauma therapeut. Hier boorduur ik voort op Rebalancing therapie die mij Ontzettend veel, maar niet alles heeft weten te brengen.

Bij trauma therapie leer ik de wetenschappelijke onderbouwing van het feit dat trauma niet alleen iets is wat in je gedachten ligt opgeslagen.

Dat wist ik al, maar het geeft toch veel erkenning te leren dat dit dus ook echt aangetoond is.

Met name het feit dat je zelf maar een ontzettend beperkte invloed hebt op hoe je zenuwstelsel reageert (je zenuwstelsel reageert voor 95% autonoom, dus uit zichzelf) was voor mij een behoorlijke eye opener en was niet iets wat ik had geleerd bij Rebalancing. Ook het belang van ‘veiligheid in het zenuwstelsel’ tijdens therapiesessies om niet te hertraumatiseren was nieuw.

Na Rebalancing sessies ging ik nog wel eens totaal bevroren naar huis zie ik achteraf, zonder dat mijn therapeut of ikzelf hier bewust van was... Dus echt super belangrijk dat eigenlijk alle therapeuten nu deze kennis er is ‘trauma informed’ zijn.

Mijn zenuwstelsel is door de burn-out uiteindelijk zo overbelast geraakt dat het nu bij de minste of geringste prikkel in overlevingsstand schiet (wat: ‘een lage window of tollerance’ blijkt te heten). En daar kan ik dus vrijwel niets aan doen! Waar ik me eerder nog schuldig kon voelen of voelde falen als ik WEER om iets kleins in de stress schoot, zie ik nu in dat mijn lichaam uit zichzelf reageert.

Mijn lichaam is daarnaast zo gewend geraakt aan overlevingsstand dat ik het bijna niet door heb als ik weer op die manier aan het ‘leven’ ben terwijl die stand ontzettend veel energie kost. Hierdoor kan ik nu ook beter begrijpen waarom mijn herstel zo lang duurt en dat het zaak is te gaan herkennen wanneer mijn lichaam in ventrale, sympatische of dorsale stand verkeerd.

Gelukkig is herstel MOGELIJK en kun je je zenuwstelsel leren terug te bewegen naar veiligheid vanuit waar je lichaam kan herstellen.

De Polyvagaal Theorie

De uitgebreidere ontdekkingen van de werking en functie van ons zenuwstelsel (De Polyvagaal theorie van Steven Porges ,1994) worden steeds meer gebruikt en verwerkt in therapievormen en wordt hopelijk steeds meer gemeengoed. Iedereen zou gebaat zijn kennis te hebben van reacties van het zenuwstelsel binnen zijn/haar lichaam.

Dit is een mooi plaatje van de Polyvagale ladder met de staten waarlangs we elke dag bewegen. Door trauma bevind je je echter vaak in de onderste twee staten. Met alle gevolgen van dien…

Tijdens mijn trauma therapiesessies staat praten echt op de achtergrond en komt mijn lichaam aan het woord. In de sessies sta ik bijvoorbeeld al mijn boosheid en verdriet van vroeger bot te vieren op een kussen, ben ik al de bevroren delen van mijn lichaam weer wakker aan het wrijven, heb ik een loodzware echte steen van verantwoordelijkheid teruggelegd bij mijn ouders waar die hoort, ben ik alle spanning eruit aan het huppelen, enz… Heel anders dan ‘gewone’ praattherapie. Ik leer daarnaast voelen in welke staat ik verkeer in het moment en wat ik kan doen om mijn zenuwstelsel te reguleren.

Zo zijn er superveel oefeningen die je thuis kunt doen zoals bewegingsoefeningen, sensibilisatie- en ademhalingsoefeningen.

Dus ik ben veel aan het oefenen en natuurlijk ook nog steeds veel aan het rusten. Het 20 minuten tussendoor rusten volgens de OR-methode (lellen ;-)) uit het boek ‘Pijn en het Brein’ is er namelijk ook op gericht, je zenuwstelsel weer in standje veilig te brengen.

EN omdat ademhaling een grote factor in regulatie blijkt te zijn heb ik nu ook de hulp van een ademcoach ingeschakeld. Ik doe nu drie keer per dag zachte buik-ademhalingsoefeningen die me al letterlijk heel veel lucht en ruimte geven in mijn vaak zo gespannen bovenlichaam.

Hopelijk ben ik zo goed op weg naar me vaker en langduriger veilig, ontspannen en energiek voelen.

---

Verdieping

Er is inmiddels ontzettend veel uitgebreide kennis over trauma en het zenuwstelsel en ik vind het dus ZO interessant! Wat is dit weer ontzettend behulpzaam in mijn proces naar heling.

Hoe meer ik erover leer, hoe meer ik de wereld gaat bekijken met ‘een Polyvagale bril’. Je kunt het namelijk niet alleen steeds beter in jezelf herkennen, maar ook zien wanneer anderen in fight/fligt/freeze zakken, vanuit hier reageren en beseffen dat dit ook maar hun patronen van onveiligheid zijn die zich laten zien in het moment.

Hebben jullie ook ervaring met het gebruiken van de Polyvagaal theorie in jullie helingsproces? En hebben jullie nog mooie boekentips? Ik hoor het graag hieronder in de comments!

Wat ik tot nu toe gelezen/gedaan heb is:

De online cursus van Jan Bommerez – www.jeugdtrauma.com Echt een aanrader. Hij legt alles stap voor stap in filmpjes uit en geeft veel oefeningen die je thuis kunt doen.

Boek: De Polyvagaal Theorie in Therapie – van Deb Dana. Goed om te lezen als je trauma therapie geeft of krijgt.

---

Volgende week stuur ik de mooie Nahuatl-zegening door waaruit blijkt dat zelfs mensen in de 7e eeuw al inzagen hoe belangrijk het was om trauma te helen.